Zelf slakken kweken? Eitje!

 

Slakken kweken, het klinkt zó gemakkelijk: ze zijn hermafrodiet, dus geen gedoe over mannetje en vrouwtje. Eenmaal gepaard leggen de slakken ieder gemiddeld 100 eitjes, dus al snel 200 jonge slakjes per koppeltje. En ze hebben een vochtige omgeving nodig met genoeg (droge!) schuilplaatsen en natuurlijk eten. Wat ze eten? Bijna alle soorten malse bladsoorten, zacht fruit, vele kruiden en ga zo maar door. Kan niet missen! Zou je zeggen….

Maar er komt al snel meer bij kijken dan doet vermoeden. We zullen in deze blog vertellen over de echte basisbeginselen van het houden en kweken van (eetbare) huisjesslakken die op het land leven, met uitzondering van de Afrikaanse Reuzenslak/Achatina (daarover is meer informatie te vinden bij De Slakkenshop).

Het begin

Bedenk goed voor jezelf waarom je slakken wilt gaan kweken: is het voor de hobby, of wil je er je boterham mee gaan verdienen? Wij kunnen je alvast vertellen dat het lastig is om met alleen het kweken van slakken je brood te verdienen. Voorbeeld: je gekweekte slakken kun je verkopen aan een verwerker voor maximaal €6,- per kilo. Er gaan ongeveer 50 tot 60 slakken (van de soort Helix Aspersa Maxima) in een kilo, dus als je 100.000 slakken zou kweken (wat al aardig veel is) heb je een bruto omzet van € 10.000,- . Hier moet je dus voor investeren in een kas, het voer van kopen en alle andere  lasten van betalen. Denk ook aan vergunningen! Qua oppervlakte heb je dan zo’n 400m² ruimte nodig (gemiddeld 250 slakken per m² kruipruimte). En onderschat de hoeveelheid werk niet, 100.000 slakken kweken kost je al gauw gemiddeld 2 dagen per week!

De soort

En heb je al nagedacht over welke slak je wilt gaan kweken? Er zijn namelijk 75.000 soorten slakken, voornamelijk zijn het zeeslakken, maar ook de keuze in landslakken is gigantisch. Er zijn 5 soorten die het voornamelijk worden gekweekt voor consumptie, zie www.tslakkenhuys/eetbare-slakken. In ieders tuin zitten wel tuinslakken en mensen met een groene tuin kennen wellicht ook de Petit Gris (Helix Aspersa Aspersa/Müller). Daarnaast zullen de mensen die wonen in een kalkrijke omgeving (zoals bijvoorbeeld rondom de mergelgrotten in het zuiden van het land) ook de wijngaardslak (Helix Pomatia) kennen [let op! De Helix Pomatia is een beschermd diersoort en mag niet uit de vrije natuur worden geraapt]. Deze soort is net als de onze (Helix Aspersa Maxima ofwel Gros Gris) niet bestand tegen een periode van vorst, dus tenzij deze zich goed heeft verscholen zal die niet snel in jouw open tuin voorkomen. Daarnaast heb je ook nog de Turkse Grote (Helix Lucorum) en de Afrikaanse Reuzeslak (Achatina), vooral de laatste is enorm in trek als bijzonder huisdier (om te eten zijn ze vrij taai).

Huisvesting

Het is belangrijk je goed te bedenken waar je gaat kweken en hoeveel (ongeveer). Wil je kweken voor eigen consumptie, dan is een kleine sectie in de groentetuin wellicht geschikt. Wanneer je ze graag kweekt als bijzondere huisdiertjes, dan volstaat een terrarium of leeg aquarium. Uitgangspunt is natuurlijk dat je er niet teveel bij elkaar zet, daardoor raken ze in de stress en kunnen ze door tekort aan voedsel beginnen aan de huisjes van elkander, dat is vanzelfsprekend niet bevorderlijk.

Inrichting

Ook de inrichting van het ‘verblijf’ is erg belangrijk. Creëer bijvoorbeeld voldoende schuilplaatsen met schaduw, van de grond af en kies voor een natuurlijke ondergrond die vocht kan vasthouden maar niet modderig wordt. Houdt rekening met veel regen, maar ook met stekende zon. Verse lucht is natuurlijk ook voor slakken belangrijk. Daarnaast moet het wel praktisch blijven, een diep oud aquarium is lastig schoon te maken en ze kunnen hoog vallen. Een terrarium met schuifdeurtjes is lastig omdat ze er graag op gaan zitten waardoor je het niet meer open kan maken. Geef je ze buiten de ruimte, zorg er dan voor dat ze niet kunnen ontsnappen, door bijvoorbeeld een slakkengaas of -net te gebruiken.

Aandacht

Wanneer je de slakken in het verblijf hebt zitten is aandacht erg belangrijk. Een slak is relatief kwetsbaar en zeer gevoelig voor vuil en besmetting. Houdt het water schoon en vers of gebruik een eenvoudige plantenspuit waarmee je ze dagelijks nat spuit. Voer ze niet te veel, alles wat blijft liggen gaat schimmelen en deze kunnen net als bacteriën erg gevaarlijk zijn voor de slakken (denk eraan, er is geen dierenarts die je kan helpen). En houdt ze uit de directe zon! Toch komt het helaas regelmatig voor dat een slak (ondanks alle aandacht) overlijdt, haal deze dan zo snel mogelijk weg. Deze kan de andere besmetten en daarnaast is de geur zéér onaangenaam. Hoe je ziet of een slak dood of ziek is? Vele slakken rollen ondersteboven wanneer ze dood zijn, daarnaast zie je dat een zieke slak een rare houding aanneemt of zeer mager is. Controleer ze regelmatig.

Start met kweken

Om slakken te kweken heb je natuurlijk volwassen dieren nodig. Bij de Gros Gris en de Petit Gris kan je aan het huisje zien of de slak volwassen is, de rand van het huisje is dan omgekruld (gebordeerd). Ook bij een wijngaardslak kan je het aan het huisje zien, deze krijgt een bolle rand. De volwassen dieren kan je kopen bij kwekers. Eenmaal volwassen zullen de slakken zich al snel willen voortplanten. Dat is vrij eenvoudig: monogaam zijn ze niet en omdat ze zowel mannelijk als vrouwelijk* zijn zullen ze al vrij snel een partner gevonden hebben (*Slakken zijn weliswaar tweeslachtig, maar kunnen niet zichzelf  bevruchten!).

Paren

Het laten paren van slakken is eigenlijk heel gemakkelijk, zet gewoon een aantal actieve slakken bij elkaar in het verblijf en een paringsdans zal binnen enkele dagen volgen! Dit ritueel kan uren duren en ziet er bijzonder klungelig uit. Wanneer de dans is geslaagd zullen de slakken elkaar bevruchten, dit duurt (zoals het een slak betaamd) lang… Tot wel 24 uur! Maar het voordeel is dat na het paren beide slakken bevrucht zouden moeten zijn.

Eileg

Na de paring zullen de slakken binnen een aantal dagen opzoek gaan naar een plek om de eitjes te leggen, dit doen ze normaal gesproken in de grond. Zorg dus op z’n minst voor een bakje met aarde of iets dergelijks waarin de slakken hun eitjes kunnen leggen. Het leggen van de eitjes kan ook tot bijna 24 uur duren. Aan de eitjes hoef je in principe niets te doen, wanneer de omstandigheden optimaal zijn zullen ze na een dag of 14 uitkomen, maar 3 weken is ook geen uitzondering. Het voornaamste is dat de eitjes niet uitdrogen en het niet te warm, maar ook niet te koud wordt.

Juvenielen

Jonge slakjes! Wat nu?! Ten eerste zou ik maar even checken of de kleintjes niet kunnen ontsnappen, zeker als je de slakken binnen houdt. Verder hebben ze net als de volwassen slakken ook gewoon aandacht nodig, zorg voor voldoende voedsel (maar niet te veel). Wel kan het bevorderlijk zijn de jonge slakjes extra kalk te geven, bijvoorbeeld gemalen stukjes sepia (verkrijgbaar bij de dierenspeciaalzaak). Een slak kan best snel groeien, een Gros Gris kan binnen een half jaar volwassen zijn, een wijngaardslak of Petit Gris heeft daar minstens 1 jaar voor nodig.

En dan?

De slakken hebben goed hun best gedaan en het merendeel van de kroost is volwassen geworden.. Tja zit je dan met tientallen slakken in je terrarium. Het terug uitzetten in de tuin is een optie, maar wat vinden jouw buren daarvan!? Het is het beste wanneer je een groot gedeelte van de eitjes al weg doet voordat ze uitkomen, dat voorkomt een slecht gevoel. Wanneer je ze hebt gekweekt om op te eten dan is dat natuurlijk een oplossing voor het overschot. Maar let op! Gooi de slakken niet zomaar in een pannetje, er gaat een heel proces aan vooraf (zeker bij de in de tuin geraapte slakken). Over het verwerken van levende slakken zullen we binnenkort een blog schrijven.

Profesioneel kweken

Met deze informatie zou je al een kleine hobbymatige kwekerij kunnen starten, maar wil je er je brood mee verdienen? Dan zal je nog met veel meer aspecten rekening moeten houden om een constante kwaliteit en hoeveelheid af te leveren tegen een aantrekkelijke prijs en acceptabele kosten. Belangrijk is dat je je vooraf goed informeert! Wij hebben de nodige kennis opgedaan door meer dan 30 escargotskwekerijen in binnen- en buitenland te bezoeken, door heel veel gesprekken te voeren met kwekers en deskundigen, door dagenlang informatie te zoeken en te lezen op internet, door beschikbare studies goed door te nemen en natuurlijk door al 3 jaar te pionieren.

Om deze verworven kennis te delen, hebben we een cursusprogramma uitgewerkt. De cursus begint met een oriëntatie dag. Hierbij maak je kennis met de belangrijkste aspecten die bij het opzetten van een professionele escargotskwekerij komen kijken. Je hoort alles over de mogelijkheden, maar ook over de valkuilen die je tegen kunt komen. Je krijgt alle gelegenheid om vragen te stellen over zaken die jou bezighouden. Na deze dag kan je voor jezelf een afweging maken of je er voor wilt gaan en wilt investeren.

Loop jij rond met het idee om een escargotskwekerij te starten en heb je interesse om aan de oriëntatiecursus deel te nemen? Laat het ons weten via de e-mail!

Mocht je na de oriëntatie besluiten om echt te gaan starten met een eigen kwekerij, dan bieden wij een compleet programma aan met een aantal verschillende modules. De cursus zal je voorbereiden op alle aspecten waarmee je te maken krijgt als professionele kweker. Het zal je veel tijd, maar vooral ook veel geld besparen omdat je lering kunt trekken uit de fouten die wij al hebben gemaakt. Deze modules van de cursus Professioneel Escargots Kweken zijn:

• De kweek van slakken
• De inrichting van een professionele escargotskwekerij
• Oogst en verwerking van slakken
• Marketing promotie en verkoop
• Conceptontwikkeling en bedrijfseconomie

Meer info over de complete cursus is te verkrijgen tijdens de oriëntatiecursus die tweemaal per jaar plaats vindt.